Kiedy organizujesz loterię, bardzo ważną kwestią, o jakiej musisz zdecydować, jest sposób wyłonienia zwycięzców gry. Jakie opcje są do wyboru i o czym nie można nie wiedzieć, decydując się na jedną z nich - wyjaśniamy poniżej.
Pierwsza decyzja organizatora dotyczy tego, w jakim momencie okaże się, co uczestnik gry wygrał i czy w ogóle coś wygrał. Może być bowiem tak, że kiedy np. gracz zakupi w loterii fantowej los i go otworzy, wtedy od razu zobaczy, czy dany los powiązany jest z jakąś wskazaną nagrodą. Podobnie może być zorganizowana loteria promocyjna. Przykładowo, aby wziąć udział w grze, trzeba kupić określony napój - pod zakrętką konkretnej butelki może znajdować się napis np. „Wygrana 100 zł” albo „Próbuj dalej”. W ten sposób uczestnik szybko dowiaduje się, czy biorąc udział w loterii, coś wygrał (i co) czy też nie.
Jednak loteria może odbywać się też w taki sposób, że uczestnik gry na swoim losie czy zakupionym produkcie zobaczy tylko przydzielony, niepowtarzalny numer. Losowanie nagród następuje dopiero wtedy, kiedy zakończona zostanie sprzedaż losów, towarów czy innych dowodów udziału w grze. Dopiero podczas finałowego losowania okazuje się, którzy uczestnicy loterii zostali jej zwycięzcami. W tej drugiej opcji w loteriach promocyjnych często stosowany jest też wymóg rejestracji numeru czy kodu, który trafił się graczowi. Oznacza to, że nie wystarczy nabyć danego produktu z indywidualnym numerem. Aby wziąć udział w losowaniu, trzeba dodatkowo zgłosić swój udział w loterii - najczęściej przez formularz zamieszczony na stronie internetowej - podając określone dane osobowe i kontaktowe oraz kod z zakupionego produktu.
Jeśli zdecydujemy się na wyłonienie zwycięzców w drugi sposób, czyli losując losy (ich numery) spośród wszystkich zakupionych losów, stajemy przed kolejną decyzją. W jaki sposób od strony technicznej przeprowadzić losowanie? Można sięgnąć po tradycyjne losowanie ręczne, do którego nie potrzeba żadnych specjalnych maszyn ani dopełnienia jakichś formalności. Jednak w przypadku, gdy udział w loterii biorą setki czy tysiące osób, sprawa znacznie się komplikuje. Wtedy dużo wygodniejsze będzie przeprowadzenie losowania przy wykorzystaniu specjalnego urządzenia lub programu komputerowego. Takie rozwiązanie ułatwi zapisanie wszystkich zgłoszeń i prawidłowe wylosowanie spośród nich tych, których właściciele otrzymają nagrody.
Wszystko to prawda, jednak ustawa hazardowa nakazuje, by każde urządzenie do gier losowych zostało uprzednio zarejestrowane. Rejestracji na okres 6 lat dokonuje naczelnik urzędu celno-skarbowego na podstawie badania technicznego, które może przeprowadzić jedynie jednostka upoważniona do tego przez Ministerstwo Finansów. Wiąże się z tym określony czas oczekiwania na wykonanie badania i pokrycie jego kosztu przez podmiot, który urządza grę hazardową. Czy jednak zwykły komputer, przy pomocy którego chcemy przeprowadzić losowanie, można uznać za urządzenie losujące? Niestety, takie właśnie jest stanowisko Ministerstwa Finansów, a jak się okazuje, sama rejestracja sprzętu komputerowego nie wyczerpuje problemów z tym związanych. Miejsce, w którym będzie prowadzone losowanie musi mieć wymagane oznaczenia, a o wszelkich zmianach w tym zakresie należy odpowiednio szybko informować naczelnika urzędu celnego – i to na piśmie. Jeśli komputer ma być przeniesiony w inne miejsce, ma być wycofany z eksploatacji, a także w razie jego kradzieży czy zniszczenia – to wszystko trzeba zgłaszać do urzędu. Problematyczna jest również konieczność przeznaczenia danego sprzętu wyłącznie na potrzeby loterii.
Jak widać, aby przeprowadzić losowanie przy pomocy maszyny do losowania czy nawet zwykłego komputera legalnie, organizator musi sprostać skomplikowanym wymogom prawnym. Na potrzeby jednorazowej loterii nie wydaje się, aby miało to większy sens, dlatego wiele osób wraca do tradycyjnego losowania ręcznego. Jeśli jednak loterie mają być urządzane przez dany podmiot dość często, warto zastanowić się nad rejestracją urządzania, które usprawni proces losowania. Na pewno nie warto natomiast przeprowadzać losowania, korzystając z komputera czy innego urządzenia, które nie zostało zarejestrowane. Kara za korzystanie z niezarejestrowanego urządzenia do losowania, jaką przewiduje ustawa hazardowa, wynosi 100% przychodu z gry. Poza tym Kodeks karno skarbowy umożliwia nałożenie grzywny za organizację gry hazardowej niezgodnie z obowiązującymi przepisami nawet do 720 stawek dziennych (w 2020 r. jest więc to ponad 4 mln zł) lub karę więzienia do 3 lat albo też obie kary jednocześnie.